پایان نامه علل ظهور وگسترش گفتمان‌های مبارز دینی در دهه‌های 40 و50 در ایران

چکیده:

این پژوهش به زمینه‌های ظهور و گسترش گفتمان‌های مبارز دینی در دهه‌های 40 و50 که باعث پیروزی انقلاب اسلامی ایران و شکل‌دهی نظام جمهوری اسلامی شده است، می‌پردازد. پرسش بنیادین این جُستار، چگونگی ظهور و گسترش گفتمان‌های مبارز دینی و برتری آن نسبت به گفتمان‌های غیردینی در ایرانِ دهه‌ی چهل و پنجاه می‌باشد. نگارنده در پاسخ به این پرسش، درصدد برآمد تا با پایبندی به الزامات روش تحلیلی– تاریخی و گفتمانی، پس از بحث نظریه گفتمان لاکلا و موفه، فرضیه مورد بحث خود مبنی بر اینکه؛ شکست گفتمان‌های چپ و لیبرال در مبارزه با رژیم پهلوی از یک سو و اسرار رژیم برنوسازی خطّی و مذهب ستیزی از سوی دیگر که موجب ظهور گفتمان‌های مبارز دینی در دهه‌های چهل و پنجاه در ایران گردید، را به‌آزمون بگذارد.

به‌عبارتی‌، در شرایط بی‌قراری جامعه و فضای نسبتاً باز سیاسی به‌ وجود آمده پس از فروپاشی گفتمان مطلقه پهلوی اول، جامعه ایران شاهد ظهور و گسترش گفتمان‌های متعدد از جمله: گفتمان‌های چپ، ملی‌گرای لیبرال و دینی، در دهه‌های 20 و 30 بوده است. اما از یک سو، گفتمان‌های مبارز غیردینی به‌ دلیل ضعف دال مرکزی و عدم تثبیت هارمونی، توان تبدیل به گفتمان هژمون را نداشته، و در مواجه با گفتمان پهلویسم دچار ضعف و ناکارآمدی شدند. از سوی دیگر، عدم هماهنگی دال‌های گفتمان پهلویسم با مؤلفه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی جامعه ایران، گفتمان فوق نتوانست هژمونی خود را تثبیت و تداوم بخشد. به همین دلیل گفتمان‌های مبارز دینی در دو دهه منتهی به انقلاب با استفاده از دال‌های خالی موجود در آن فضا و با مفصل‌بندی مناسب توانستند به هژمونی گفتمان برای مبارزه با سلطنت تبدیل شوند.

کلید واژه ها: گفتمان، لاکلا و موفه، گفتمان‌های مبارز غیر دینی، گفتمان پهلویسم، گفتمان‌های مبارز دینی.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                  صفحه

فصل اول: کلیات

1- تعریف مسأله…………………………………………………………………………………….. 2

2- سوال اصلی………………………………………………………………………………………… 3

3- سوالات فرعی…………………………………………………………………………………….. 3

4- فرضیه اصلی ……………………………………………………………………………………… 3

5- فرضیات فرعی……………………………………………………………………………………. 3

6- سوابق پژوهش  ………………………………………………………………………………….. 4

7- محدوده زمانی …………………………………………………………………………………. 10

8- اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………. 10

9- ماهیت تحقیق…………………………………………………………………………………… 10

10- رویکردها و فنون جمع آوری اطلاعات ……………………………………………….. 10

11- تعریف برخی از مفاهیم …………………………………………………………………… 10

12-  سازماندهی پژوهش ……………………………………………………………………….. 12

فصل دوم: چارچوب نظری و روش‌شناسی

مقدمه…………………………………………………………………………………………………. 15

فوکو………………………………………………………………………………………………….. 18

میشل پشو…………………………………………………………………………………………… 21

تئون ای وان دایک ………………………………………………………………………………. 21

نورمن فرکلاف …………………………………………………………………………………… 23

نظریه گفتمان لاکلا و موفه …………………………………………………………………… 25

مؤلفه‌ها و مفاهیم نظریه گفتمان لاکلا و موفه …………………………………………… 27

1- دال ومدلول …………………………………………………………………………………….. 28

دال مرکزی……………………………………………………………………………………………. 29

دال شناور…………………………………………………………………………………………….. 29

اختیاری بودن رابطه دال و مدلول ………………………………………………………………. 29

عنصر، وقته، حوزه گفتمان گونگی ……………………………………………………………… 31

2- مفصل بندی……………………………………………………………………………………… 31

هویت یابی…………………………………………………………………………………………… 32

هویت جمعی و هویت سوژه…………………………………………………………………….. 33

3- بی‌قراری………………………………………………………………………………………… 33

4- ضدیت وغیریت……………………………………………………………………………….. 34

برجسته‌سازی وحاشیه‌رانی………………………………………………………………………… 35

منطق تفاوت و منطق هم‌ارزی……………………………………………………………………. 35

رقابت ………………………………………………………………………………………………… 36

5- هژمونی وتثبیت معنا ………………………………………………………………………….. 37

انسداد یا توقف …………………………………………………………………………………….. 39

ساختارشکنی  ………………………………………………………………………………………. 40

...

برای دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید