پایان نامه بررسی نوآوری قانون مجازات اسلامی در سببیت در قتل

دانشگاه قم

دانشکده آموزش ­های الکترونیکی

پایان ­نامه دوره کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم­ شناسی

عنوان:

بررسی نوآوری قانون مجازات اسلامی در سببیت در قتل

استاد راهنما:

دکتر جلال ­الدین قیاسی

استاد مشاور:

دکتر محسن برهانی

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

فهرست مطالب

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………….1

1- بیان مسئله………………………………………………………………………………………………………..1

2- پرسش های پژوهش…………………………………………………………………………………………….2

3- فرضیه های پژوهش……………………………………………………………………………………………..2

4- ضرورت پژوهش…………………………………………………………………………………………………..3

5- هدف پژوهش…………………………………………………………………………………………………….4

6- پیشینه پژوهش………………………………………………………………………………………………….4

7- روش پژوهش…………………………………………………………………………………………………….4

8- محدوده پژوهش…………………………………………………………………………………………………5

9- ساختار پژوهش…………………………………………………………………………………………………5

فصل اول: کلیات تحقیق……………………………………………………………………………………………6

مبحث اول: مفهوم شناسی………………………………………………………………………………………7

گفتار اول: مفهوم سبب……………………………………………………………………………………………7

بند اول) مفهوم لغوی سبب……………………………………………………………………………………….7

بند دوم) مفهوم اصطلاحی سبب…………………………………………………………………………………9

الف) سبب در اصطلاح فقهی……………………………………………………………………………………..9

ب) سبب در اصطلاح حقوقدانان…………………………………………………………………………………14

گفتار دوم: مفهوم علت…………………………………………………………………………………………..17

بند اول) مفهوم لغوی علت………………………………………………………………………………………17

بند دوم) مفهوم اصطلاحی علت………………………………………………………………………………..18

الف) علت در اصطلاح فقهی…………………………………………………………………………………….18

ب) علت در اصطلاح حقوقدانان………………………………………………………………………………….22

گفتار سوم: مفهوم شرط………………………………………………………………………………………..25

بند اول) مفهوم لغوی شرط……………………………………………………………………………………..25

بند دوم) مفهوم اصطلاحی شرط……………………………………………………………………………….26

الف) شرط در اصطلاح فقهی……………………………………………………………………………………26

ب) شرط در اصطلاح حقوقدانان…………………………………………………………………………………28

مبحث دوم: مقایسه سه مفهوم علت، سبب و شرط……………………………………………………….29

مبحث سوم: انواع سبب………………………………………………………………………………………..33

مبحث چهارم: تفسیر دوگانه سبب…………………………………………………………………………….35

مبحث پنجم: تفکیک مفهوم تسبیب از معاونت……………………………………………………………….37

گفتار اول: مفهوم معاونت………………………………………………………………………………………..37

گفتار دوم: وجه اشتراک معاونت و تسبیب…………………………………………………………………….38

گفتار سوم: وجه تمایز معاونت و تسبیب………………………………………………………………………38

1- از نظر مفهوم و مصداق……………………………………………………………………………………….38

2- از نظر همکاری با مباشر……………………………………………………………………………………..39

3- از نظر وحدت قصد……………………………………………………………………………………………..39

مبحث ششم: بررسی فایده تفکیک مفهوم تسبیب از مباشرت……………………………………………40

فصل دوم: صور مختلف تسبیب در قانون مجازات اسلامی 1392……………………………………………42

مبحث اول: انواع تسبیب…………………………………………………………………………………………43

گفتار اول: سبب واحد…………………………………………………………………………………………….43

بند اول) تسبیب محض…………………………………………………………………………………………..44

الف) تبیین تسبیب محض………………………………………………………………………………………..44

ب) بررسی مصادیق تسبیب محض در قانون و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی مصوب 1370………46

1- ایجاد جنایت از طریق حمل شی…………………………………………………………………………….46

2- ترساندن مجنی علیه…………………………………………………………………………………………47

3- پرت کردن خود بر روی دیگران………………………………………………………………………………..48

4- پرت کردن دیگری بر روی ثالث……………………………………………………………………………….49

5- حفر گودال یا انجام هر عملی که سبب آسیب گردد……………………………………………………..49

6- فراخواندن شخص از محل اقامتش………………………………………………………………………….52

7- قرار دادن مانع در جای نامناسب…………………………………………………………………………….54

8- قرار دادن چیزی در مکانی جایز به نحوی که نوعا مستعد صدمه باشد…………………………………55

9- در معرض ریزش قرار گرفتن یا متمایل به سقوط شدن دیوار یا بنا……………………………………….55

10- متمایل به سقوط نمودن دیوار دیگری……………………………………………………………………..56

11- روشن کردن آتش و سرایت آن……………………………………………………………………………..57

بند دوم) اجتماع سبب و مباشر………………………………………………………………………………….58

الف) تبیین اجتماع سبب و مباشر……………………………………………………………………………….58

1- استناد جنایت به مباشر……………………………………………………………………………………….59

2- استناد جنایت به سبب………………………………………………………………………………………..60

3- استناد جنایت به سبب و مباشر……………………………………………………………………………..61

ب) بررسی مصادیق مسئولیت سبب در حالت اجتماع آن با مباشر در قانون و تطبیق آن با قانون مجازات

اسلامی مصوب 1370……………………………………………………………………………………………..67

1- دستور پزشک به انجام معالجه……………………………………………………………………………….67

2- ترساندن مجنی علیه و ایراد صدمه به خود یا دیگری………………………………………………………68

3- پرت کردن دیگری بر روی شخص ثالث……………………………………………………………………….69

4- توقف در محل های غیرمجاز…………………………………………………………………………………..70

5- صدمه رساندن حیوان به دیگری………………………………………………………………………………71

6- صدمه دیدن از ناحیه حیوان در منزل دیگری…………………………………………………………………72

7- متوقف نمودن حیوان در محل های غیرمجاز………………………………………………………………..76

8- خسارت ناشی از وحشت یا تحریک حیوان…………………………………………………………………77

گفتار دوم: سبب متعدد…………………………………………………………………………………………..78

بند اول) سبب متعدد طولی……………………………………………………………………………………..79

الف) تبیین سبب متعدد طولی………………………………………………………………………………….79

1- نظریه های حقوقدانان………………………………………………………………………………………..80

الف) نظریه شرط ضروری…………………………………………………………………………………………80

ب) نظریه برابری اسباب و شرایط……………………………………………………………………………….81

ج) نظریه مستقیم و بی واسطه………………………………………………………………………………..81

د) نظریه شرط پویای نتیجه………………………………………………………………………………………82

هـ) نظریه شرط مناسب نتیجه………………………………………………………………………………….82

2- نظریه های فقیهان……………………………………………………………………………………………83

الف) اشتراک در مسئولیت………………………………………………………………………………………83

ب) مسئولیت سبب اقوی……………………………………………………………………………………….84

ج) مسئولیت سبب متاخر در وجود…………………………………………………………………………….85

د) مسئولیت سبب مقدم در وجود……………………………………………………………………………..85

هـ) مسئولیت سبب مقدم در تأثیر……………………………………………………………………………..86

3- نظر مقنن در اجتماع اسباب طولی………………………………………………………………………….87

ب) بررسی مواد 535 و 536 در قانون و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی مصوب 1370……………….90

1- بررسی ماده 535……………………………………………………………………………………………..90

2- بررسی ماده 536……………………………………………………………………………………………..91

بند دوم) سبب متعدد عرضی…………………………………………………………………………………..94

الف) تبیین سبب متعدد عرضی………………………………………………………………………………..94

1- نظریه برابری مسئولیت………………………………………………………………………………………95

2- نظریه تفاوت در مسئولیت……………………………………………………………………………………95

ب) بررسی ماده 533 در قانون و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی مصوب 1379……………………..96

مبحث دوم: اشتراک در جنایت…………………………………………………………………………………99

گفتار اول) تبیین شرکت در جنایت و اشتراک در جنایت……………………………………………………100

گفتار دوم) بررسی مواد 527 و 528 در قانون و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی مصوب 1370……101

1- بررسی ماده 527…………………………………………………………………………………………..101

2- بررسی ماده 528…………………………………………………………………………………………..103

مبحث سوم: مستثنیات ضمان……………………………………………………………………………….110

گفتار اول: اخذ برائت توسط پزشک و عدم قصور و تقصیر وی و نیز عدم استناد صدمه و خسارت به وی…111

گفتار دوم: قاعده احسان……………………………………………………………………………………..112

1- انجام عملی به مصلحت عابران…………………………………………………………………………..112

2- انجام عملی در جهت حفظ مال، جان، عرض یا ناموس دیگری………………………………………..113

3- رفع مانع ایجادشده در اثر عوامل قهری…………………………………………………………………..114

گفتار سوم: تأثیر عوامل قهری………………………………………………………………………………..115

1- عدم استناد جنایت به مرتکب به دلیل تأثیر عوامل قهری………………………………………………115

2- پرت شدن بر روی دیگری در اثرر علل قهری……………………………………………………………..115

3- ایجاد مانع در اثر عوامل قهری……………………………………………………………………………..116

4- افتادن شیء به معبر عام در اثر حوادث پیش بینی نشده……………………………………………..116

5- سقوط بنا یا دیوار در اثر حوادث پیش بینی نشده……………………………………………………….117

گفتار چهارم: رعایت مقررات قانونی و سایر شرایط…………………………………………………………118

1- توقف در مکان مجاز………………………………………………………………………………………….118

2- قرار دادن کالا در خارج از مغازه……………………………………………………………………………..119

3- احداث ملک به نحو مجاز…………………………………………………………………………………….120

4- سقوط دیوار متمایل به سقوط پیش از تمکن یافتن اصلاح آن…………………………………………..121

گفتار پنجم: عمد و یا تقصیر مجنی علیه……………………………………………………………………..122

1- حکم کلی استناد جنایت به عمد و تقصیر مجنی علیه………………………………………………….122

2- حفر گودال توسط دیگری و عمد مجنی علیه در برخورد با آن…………………………………………..123

3- توقف در محل های غیرمجاز و عمد عابر در برخورد………………………………………………………124

4- آسیب دیدن مصدوم از ناحیه حیوان و علم وی به خطرناک بودن آن…………………………………..124

گفتار ششم: تصرفات شخصی مالک در ملک خود…………………………………………………………125

1- حفر گودال یا انجام هر عملی در ملک خود………………………………………………………………125

2- روشن کردن آتش در ملک خود…………………………………………………………………………….125

نتیجه گیری و پیشنهادها………………………………………………………………………………………126

فهرست منابع…………………………………………………………………………………………………..129

چکیده به زبان انگلیسی………………………………………………………………………………………136

چکیده:

پایان­نامه­ی حاضر با عنوان بررسی نو­­آوری قانون مجازات اسلامی در سببیّت در قتل، به بررسی تغییرات صورت­گرفته در فصل موجبات ضمان می­پردازد. با توجه به تصویب قانون مجازات اسلامی در یکم اردیبهشت 1392، موادی از قانون دستخوش تغییر شد. در این تحقیق سعی شده تغییرات صورت­گرفته در ارتباط با موضوع پژوهش بحث و بررسی شود. فصل ششم از کتاب چهارم قانون مجازات اسلامی مصوب 92، تحت عنوان موجبات ضمان به تبیین جنایاتی می­پردازد که از طریق تسبیب صورت گرفته و موجب ضمان مرتکب می­شود. دو سؤال اساسی که در این پژوهش به دنبال یافتن پاسخی برای آن هستیم عبارتند از: رویکرد قانون مجازات اسلامی 1392 در موضوع سببیّت در قتل­های موجب مجازات چه تفاوتی با قانون مجازات اسلامی 1370 دارد؟ تغییر رویکرد قانون مجازات اسلامی 1392 مبتنی بر کدام مبنای فقهی است؟ مهمترین نتایج به­دست­آمده عبارتند از: در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در صورتی که جنایت مستند به اجتماع سبب و مباشر باشد و میزان تأثیر عوامل مساوی باشد، تساوی در مسئولیت برقرار است و اگر میزان تأثیر متفاوت باشد، هر­یک از عوامل به میزان تأثیر رفتارشان، مسئولیت خواهند داشت. در اسباب متعدد طولی سبب مقدم در تأثیر ضامن است و در اسباب متعدد عرضی تساوی در ضمان حاکم می­باشد. تغییر رویکرد قانون مجازات اسلامی 1392 مبتنی بر نظریه­ی ضمان نسبی است که اقلیّت فقها آن را پذیرفته­اند. در یک جمع­بندی کلی باید گفت تغییر اساسی که در این قانون نسبت به قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 صورت گرفته در قسمت اجتماع سبب و مباشر است. در این مورد قانون­گذار بنا را بر استناد عرفی و ضمان نسبی قرار داده که بر اساس این ضابطه، مسئول جنایت و میزان مسئولیت تعیین می­شود.

برای دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید