پایان نامه جایگاه قاعده احسان در حقوق مسئولیت مدنی

دانشگاه آزاد اسلامی

واحد علوم و تحقیقات لرستان

پایان نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشدM.A

رشته : حقوق

گرایش : حقوق خصوصی

عنوان :

جایگاه قاعده احسان در حقوق مسئولیت مدنی

استاد راهنما :

دکتر فیروز احمدی

استاد مشاور :

دکتر محمد حسین حجاریان

تابستان 1392

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

فهرست مطالب

عنوان    صفحه

مقدمه

بیان مسئله

اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

سوالات تحقیق

روش تحقیق

پیشینه تحقیق

ساختار تحقیق 1

فصل اول : مفهوم قاعده احسان

مبحث اول : مفهوم قاعده فقهی و مشخصات قاعده حقوقی

گفتار اول : مفهوم قاعده فقهی

الف) قاعده

ب) فقه

ج) وی‍‍ژگی قواعد فقهی

گفتار دوم : مشخصات قاعده حقوقی

الف) کلی بودن

ب) الزامی بودن

ج) ضمانت اجرا

د) قلمرو اجتماعی داشتن

گفتار سوم : معنای لغوی و اصطلاحی قاعده

الف) معنی لغوی قاعده

ب) معنای اصطلاحی

مبحث دوم : تعریف قاعده فقهی

گفتار اول : فرق قاعده فقهی با مسئله فقهی و ضابطه فقهی

الف)  فرق قاعده با مسئله فقهی

ب) قاعده فقهی و ضابطه فقهی

گفتار دوم : اقسام قواعد فقهی

مبحث سوم: تعریف قاعده احسان

گفتار اول : معنای لغوی و اصطلاحی احسان

گفتار دوم:  معنای اصطلاحی احسان

گفتار سوم : شرایط لازم برای تحقق احسان

الف :  دفع ضرر از متضرر

ب :  الضرورات تبیح المحظورات

گفتار چهارم : قاعده احسان از دیدگاه فقها

1)قاعده احسان از دیدگاه شیخ طوسی

2)قاعده احسان از دیدگاه مرحوم میر فتاح

3)قاعده احسان از دیدگاه مرحوم شیخ محمد حسین اصفهانی

4)قاعده احسان از دیدگاه مرحوم میرزا حسن بجنوردی

مبحث چهارم : رابطه قاعده احسان با ادله ضمان

1 ) رابطه قاعده احسان با قاعده اتلاف

2 ) رابطه قاعده احسان با تسبیب

3 ) رابطه قاعده  احسان بالاضرر

مبحث پنجم : قاعده احسان به عنوان یکی از دلایل قاعده اضطرار

1 ) اضطرار به غیر برای دفع ضرر دیگری

2 ) اضرار به غیر برای دفع ضرر از او

3 ) اضرار به خود برای دفع ضرر ازغیر

4 ) اضرار به غیر دفع ضرر از جامعه

6

6

فصل دوم : مدارک قاعده احسان

گفتار اول : قرآن

گفتار دوم : سنت

گفتار سوم :  اجماع

گفتار چهارم :  عقل    43

46

47

49

فصل سوم :شرایط تاثیر احسان بر مسئولیت مدنی

گفتار اول : دفع ضرر

گفتار دوم : جلب منفعت

گفتار سوم : اقدامات انسان دوستانه:

گفتار چهارم : قصد احسان

گفتار پنجم :  وقوع ضرر از ناحیه احسان کننده

گفتار ششم : بررسی معیارهای احسان واقعی

گفتارهفتم  : شرایط تاثیر احسان بر مسئولیت مدنی

الف) قصد احسان

ب) احسان واقعی

گفتار هشتم :جلب منفعت برای متضرر

گفتار نهم : دفع خطر

گفتار دهم : وقوع افراط و تفریط از ناحیه احسان کننده

گفتار یازدهم  :وجود تناسب بین ضرر دفع شده و ضرر وارد شده

فصل چهارم : مصادیق کاربرد قاعده احسان در فقه و حقوق موضوعه

مبحث اول : قاعده احسان و مقوله امر نامشروع و حسن نیت

گفتار اول:  قلمرو دخالت قاعده احسان در امر نامشروع

گفتار دوم :  مقوله حسن نیت در قاعده احسان

الف ) حسن نیت بدون شائبه  غرض محسن در اقدام به امر مورد احسان

مبحث دوم : جریان قاعده احسان در مواردی از قانون مدنی

گفتار اول : عدم تعارض بین ماده 328 قانون مدنی و قاعده احسان

گفتار دوم :  جریان قاعده احسان در ماده 330 قانون مدنی

گفتار سوم :  نقش قاعده احسان در ماده 267 قانون مدنی

گفتار چهارم :  جایگاه قاعده احسان در ماده 306 قانون مدنی

مبحث سوم : قلمرو قاعده احسان

1 ) نظریه دفع ضرر و مصادیق آن

2 ) نظریه جلب منفعت و مصادیق آن

3 ) نظریه مورد قبول

گفتار پنجم : دخالت فضولی

گفتار هفتم  : موراد احسان در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392

نتیجه گیری

پیشنهادات

منابع و ماخذ 72

72

مقدمه

 بیان مسئله

یکی از قواعد اثرگذار در مباحث فقهی وحقوقی قاعده احسان است. از این قاعده می‌توان در دوحوزه بحث کرد. اولین حوزه‌، بررسی تأثیر قاعده احسان، در مورد سقوط ضمان یا به بیان دیگر تأثیر قاعده در بحث مسئولیت مدنی است. این قاعده از استثنائات قاعده اتلاف و تسبیب محسوب می‌شود. در نتیجه یکی از موارد معافیت از جبران خسارات، ضرر ناشی از «افعال محسنانه» است. دومین حوزه‌، بررسی قاعده احسان در مورد اثبات ضمان است. یکی از مباحث مرتبط به قاعده احسان در این حوزه، مسئله «مبنای احکام» اداره و نگهداری بدون اجازه اموال دیگران است. (مادّه 306 قانون مدنی)سؤال اساسی در این قسمت این است که آیا از منظر فقه اسلامی، مثبتِ ضمان بودن قاعده احسان پذیرفتنی است. آیا شخصی که برای کمک نمودن و احسان به دیگری اقداماتی را انجام می‌دهد که در اثر آن مخارجی بر او تحمیل می‌شود یا خساراتی به او وارد می‌گردد، می‌تواند بنا بر قاعده احسان مطالبه خسارات نماید و مخارج خود را از محسن ‌الیه دریافت کند؟

برای دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید